Ogólne zasady wykonywania lotu dronem
W pierwszej kolejności chcemy Was poinformować, aby podczas sprawdzania przepisów dronowych, zwracać uwagę na datę publikacji danego wpisu. Nasz wpis jest aktualny na dzień 17.10.2023, ale nie oznacza to, że będzie dalej aktualny np. za 2 lata. Wszelkiego rodzaju informacje nt. wykonywania lotu dronem zawsze znajdziesz na stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego w zakładce drony. Zapraszamy do wpisu!
Nowe europejskie przepisy dronowe
Od 31 grudnia 2020 roku obowiązują nowe europejskie przepisy dotyczące dronów w krajach Unii Europejskiej, Lichtensteinie, Norwegii i Szwajcarii. Przepisy te zostały ustanowione na podstawie Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2019/945 z 12 marca 2019 r. dotyczącego bezzałogowych systemów powietrznych oraz operatorów bezzałogowych systemów powietrznych z państw trzecich oraz Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2019/947 z 24 maja 2019 r. dotyczącego przepisów i procedur eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych.
Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) opracowała te wspólne zasady, mające na celu zapewnienie swobodnego ruchu dronów i równych warunków dla operatorów na terenie Unii Europejskiej. Dzięki nowym przepisom operatorzy dronów mogą łatwo wykonywać operacje dronami w całej UE oraz rozwijać swoje działalności związane z dronami w Europie. Te zasady są oparte na ocenie ryzyka eksploatacji i uwzględniają bezpieczeństwo, prywatność, ochronę środowiska, redukcję hałasu i zapewnienie bezpieczeństwa.
Operacje bezzałogowymi statkami powietrznymi są podzielone na trzy główne kategorie:
-
Kategoria Otwarta – Jest to niska kategoria ryzyka, która nie wymaga składania oświadczeń ani uzyskiwania zezwoleń od Urzędu Lotnictwa Cywilnego. W ramach tej kategorii operacje można prowadzić w zasięgu widoczności wzrokowej pilota lub z pomocą obserwatora (VLOS), używając dronów o masie poniżej 25 kg na odległość nie przekraczającą 120 metrów od najbliższego punktu powierzchni ziemi. Operatorzy bezzałogowych statków powietrznych (SBSP), którzy posiadają drony o masie powyżej 250g lub wyposażone w czujnik do zbierania danych (np. kamerę), muszą być zarejestrowani w systemie ULC. Więcej informacji na temat kategorii otwartej można znaleźć na oficjalnej stronie. Przykładowe drony, które zaliczają się do tej kategorii - DJI Mini 4 Pro lub DJI Air 3
-
Kategoria Szczególna – Przeznaczona jest dla operacji o średnim ryzyku, które przekraczają parametry kategorii „otwartej”. Wykonanie operacji w tej kategorii wymaga weryfikacji oraz w niektórych przypadkach zgody Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Operatorzy SBSP muszą być zarejestrowani w systemie ULC, aby prowadzić operacje w kategorii szczególnej. W ramach tej kategorii można prowadzić operacje SBSP, spełniając jeden z poniższych warunków: a) Złożenie oświadczenia o operacji zgodnej ze scenariuszem standardowym (STS) lub krajowym scenariuszem standardowym (NSTS); b) Uzyskanie zezwolenia na operacje w kategorii szczególnej; c) Posiadanie certyfikatu LUC (Light UAS Operator Certificate).
-
Kategoria Certyfikowana – Jest to kategoria wysokiego ryzyka, której operacje wymagają certyfikacji bezzałogowych statków powietrznych na podstawie rozporządzenia (UE) 2019/945. W niektórych przypadkach, organ nadzoru może także wymagać certyfikacji operatora oraz uzyskania licencji przez pilota bezzałogowego statku powietrznego. Operacje są klasyfikowane jako certyfikowane jedynie wtedy, gdy spełnione są następujące warunki: a) Nad zgromadzeniami osób; b) Związane z przewozem osób; c) Związane z przewozem materiałów niebezpiecznych, które w razie wypadku mogą stanowić duże zagrożenie dla osób trzecich.
Rejestracja Operatorów Bezzałogowych Systemów Powietrznych (SBSP)
Proces rejestracji jest darmowy i dostępny na stronie drony.ulc.gov.pl.
Do rejestracji uprawnieni są:
-
Operatorzy SBSP, którzy przeprowadzają operacje w kategorii „otwartej” dronami:
a) o masie powyżej 250 g lub które w przypadku uderzenia mogą przekazać człowiekowi energię kinetyczną przekraczającą 80 dżuli;
b) wyposażone w czujnik zbierający dane osobowe (np. kamera), chyba że statek powietrzny spełnia wymogi dyrektywy 2009/48/WE (dotyczącej zabawek). -
Operatorzy SBSP wykonujący operacje w kategorii „szczególnej”, niezależnie od masy drona.
Warunki rejestracji w systemie drony.ulc.gov.pl:
- Wiek pilota musi wynosić co najmniej 16 lat.
- Operator może zarejestrować się w systemie, jeśli mieszka w Polsce lub ma tu główne miejsce prowadzenia działalności.
- Operatorzy SBSP zarejestrowani w innych krajach UE lub EFTA, którzy chcą odbyć szkolenie w Polsce, mogą założyć konto w systemie, podając numer operatora z innego kraju UE lub EFTA.
- Operatorzy SBSP spoza UE i krajów EFTA mogą zarejestrować się w systemie ULC (co obejmuje również Islandię i Szwajcarię), jeśli planują przeprowadzić pierwszą operację w Polsce.
- Operator nie może być zarejestrowany w więcej niż jednym państwie członkowskim.
Szkolenia i egzaminy
Każda osoba, która chce pilotować drona o masie 250g lub więcej, musi przejść szkolenie online oraz zdać test online, który potwierdza zdobycie wymaganej wiedzy. Szkolenia i egzaminy są bezpłatne i dostępne w systemie ULC. Kwalifikacje pilota są ważne przez 5 lat. Wyjątkiem są osoby posiadające ważne świadectwa kwalifikacji UAVO; nie są zobowiązane do przechodzenia szkolenia, ale do 31 grudnia 2021 r. muszą dokonać konwersji swojego świadectwa kwalifikacji UAVO.
Egzamin online składa się z 40 pytań wielokrotnego wyboru, aby zdać test, trzeba uzyskać minimum 75% poprawnych odpowiedzi.
Wymagane kompetencje dla kategorii otwartej obejmują:
• A1 i A3 – szkolenie i test online;
• A2 – ukończenie szkolenia online, zaliczenie testu, a także ukończenie szkolenia praktycznego w trybie samokształcenia oraz zdanie dodatkowego egzaminu teoretycznego przeprowadzanego przez wyznaczony podmiot. Listę tych podmiotów znajdziesz na stronie ULC.
Osoby, które chcą pilotować w kategorii szczególnej, muszą przejść specjalistyczne szkolenie oraz zdać egzamin przeprowadzony przez wyznaczony podmiot. Wykaz szkół lotniczych i podmiotów przeprowadzających egzaminy (wyznaczonych) jest dostępny na stronie ULC w sekcji Prowadzenie Szkoleń.
WAŻNE: Operatorzy SBSP zarejestrowani w innym kraju UE muszą najpierw zarejestrować się w systemie ULC, podając swój numer operatora, zanim będą mogli przystąpić do szkolenia.
Strefy geograficzne i miejsce do zgłaszania lotów dronem
Polska Agencja Żeglugi Powietrznej jest odpowiedzialna za wyznaczanie stref geograficznych. Informacje dotyczące tych stref są udostępnione publicznie na stronie www.dronemap.pansa.pl.
WAŻNE: Każdy lot bezzałogowym statkiem powietrznym (BSP) w polskiej przestrzeni powietrznej musi być zgłoszony Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej za pośrednictwem wyznaczonego systemu teleinformatycznego przed przystąpieniem do realizacji lotu. Obecnie jest to strona checkin.pansa.pl
Operator BSP ponosi pełną odpowiedzialność za przeprowadzaną operację i przed jej rozpoczęciem jest zobowiązany do sprawdzenia dostępności przestrzeni powietrznej za pomocą platformy DroneMap (www.dronemap.pansa.pl, podając planowane parametry lotu. W niektórych przypadkach konieczna może być zgoda zarządzającego daną przestrzenią powietrzną lub obszarem.
Ubezpieczenie drona
Aktualnie ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) operatorów bezzałogowych statków powietrznych (BSP) o masie poniżej 20 kg jest dobrowolne. Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC) zaleca, aby każdy operator posiadał takie ubezpieczenie.
Gdzie szukać aktualnych przepisów dronowych
Jeśli nie masz pewności czy dany artykuł jest aktualny, zawsze możesz to zweryfikować wchodząc na oficjalną stronę Urzędu Lotnictwa Cywilnego - drony.ulc.gov.pl